پالادیوم

پالادیوم


من از رندی نخواهم کرد توبه
و لو آذیتنی بالهجر و الحجر

پیوندها

کدام کار فرهنگی؟

سه شنبه, ۱۳ تیر ۱۳۹۶، ۰۱:۴۴ ق.ظ

جالب است! تا بن دندان غرب زده ایم و در پارادایم های شناختی مدرن غرقیم. نگاه مدرن ماست که به ما می گوید بهتر است حتی امری عمیق و انسانی و درونی مثل “پذیرش حکم ایمانی خداوند” را هم روی میز تشریح بگذاریم و از تبیین کارکردها و فواید عقلانی آن شروع کنیم، نه از توصیف رابطه درونی من انسان با آن. ما به مثابه ایران معاصر مدرن دوست داریم امر رازآلود رابطه میان انسان و حکم قطعی دین خداوند را هم به نحوی  تقلیل دهیم که پذیرش آن آسان شود؛ دوست داریم “کار فرهنگیما زود نتیجه بدهد تا بتوانیم جامعه را با آن کنترل کنیم، غافل از آنکه امر ایمانی به مسیر سلوک فردی احتیاج دارد تا محقق شود و سپس به نظم طبیعی و فطری جامعه انسانی منتهی شود. در “کار فرهنگی” تو با انسان به مثابه ابژه” سر و کار داری و به راحتی می توانی از هر روشی برای اقناع  او و القاء “پیام فرهنگی” به او استفاده کنی، اما در “تبلیغ دین” با انسان به مثابه “خلیفه الله” سر و کار داری و به هیچ دلیلی، حتی برای تبلیغ دین خدا، حق نداری از ابزارهایی استفاده کنی که اختیار، استقلال روحی، و خودآگاهی انسان را ذره ای سلب می کند. حجاب، یک دریافت معنوی بسیار باشکوه، رازآمیز، زیبایی شناسانه، و پویا و پرانرژی در رابطه میان من به عنوان یک زن و خدای من است، نه چیزی کمتر از این. اما مدیر فرهنگی جمهوری اسلامی فکر می کند این تجربة عمیقا درونی را می تواند با استفاده از ابزارهای فرهنگی مدرنی که در اختیار دارد، به راحتی انتقال دهد.

از مدیر فرهنگی جمهوری اسلامی انتظار زیادی نیست؛ او محصول عالم مدرن است و یاد گرفته است “فرهنگچیزی است که می شود آن را “ساخت”. و مثلا همانطور که برای بستن کمربند ایمنی می شود “فرهنگ سازی” کرد، برای پذیرش ایمانی حکم عبادی خداوند هم باید “فرهنگ سازی” کرد. مدیر فرهنگی جمهوری اسلامی نمی داند که:

اول: شان فرهنگ ذیل معنویت است. فرهنگ را می شود ساخت، اما معنویت را باید به نحو وجودی تجربه کرد.

دوم: حجاب امری ایمانی ست. پس برای اینکه حجاب گسترش پیدا کند، معنویت باید گسترش پیدا کند، پس موانعی که شهروند جمهوری اسلامی را از گرایش طبیعی به سمت معنویت دور می کند باید از سر راه برداشته شود.

سوم: ابزارهای فرهنگی مدرن اساسا برای “تبلیغ دین” طراحی نشده اند، پس استفاده از این ابزارهای کهنه برای تبلیغ حجاب هم در بیشتر موارد نتیجه معکوس دارد. مثلا وقتی سینما اساسا عالم جلوت و جلوه گری و تظاهر است، اصلا می شود از خانم بازیگر انتظار داشت چادر بپوشد و زیبایی اش را پنهان کند و رازورانگی و خلوت و عدم جلوه گری را که چادر با خودش می آورد تحمل کند؟


شیما عالی

  • ۹۶/۰۴/۱۳
  • نویسنده ....

دیگران